მეცნიერებმა აივ-ის შესაძლო განკურნების ახალ მეთოდს მიაგნეს

ნებრასკისა და თემფლის უნივერსიტეტების მკვლევრები აცხადებენ, რომ დიდი ნაბიჯი გადადგეს აივ ვირუსის განკურნების გზაზე.

გუშინ, 2 ივლისს ნებრასკის უნივერსიტეტში გამართულ პრესკონფერენციაზე მკვლევართა ჯგუფის ხელმძღვანელებმა ისაუბრეს დეტალურად ამ აღმოჩენის შესახებ. მკვლევრები აცხადებენ, რომ ექსპერიმენტის საშუალებით მათ ცხოველის გენომიდან განდევნეს აივ-ის ინფექცია.

“ჩვენი კვლევა აჩვენებს, რომ აივ-ის სუპრესიისა და გენის ცვლილების თერაპიას, შეუძლია ინფიცირებული ცხოველის უჯრედებიდან და ორგანოებიდან აივ-ის გამოდევნა”, – თქვა კამელ ხალილიმ, თემფლის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის პროფესორმა.

აივ-ის მკურნალობა ამჟამად მიმდინარეობს ანტირეტროვირუსული თერაპიით, რომლიც ხელს უშლის ვირუსის გამრავლებას, თუმცა არ შეუძლია მისი ელიმინაცია ინფიცირებულის ორგანიზმში. შესაბამისად, ანტირეტროვირუსული მკურნალობა სიცოცხლის ბოლომდე უნდა გაგრძელდეს.

აივ ინფექციის უპირატესობა მკურნალობის აქამდე არსებულ თერაპიებთან შედარებით ისაა, რომ ვირუსს შეუძლია საკუთარი რნმ-ის ინტეგრირება იმუნური სისტემის გენომთან (ორგანიზმის უჯრედში შენახული მემკვდრულ მასალა), სადაც ვირუსი ბინადრობს და ანტირეტროვირუსული თერაპია ვერ აღწევს.

მკვლევრებმა აღნიშნულ კვლევაში გამოიყენეს LASER ART  სტრატეგია და გენის დამუშავების სისტემა.

მკვლევრებმა CRISPR-Cas9 ტექნოლოგია გამოიყენეს გენის დამუშავებისა და გენის თერაპიის სისტემის განსავითარებლად, რომლის მიზანიცაა გენომიდან ვირუსის გაქრობა. ვირთხებსა და თაგვებზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ გენის ცვლილების სისტემამ გაანადგურა აივ-ის დნმ-ის დიდი ნაწილი, მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ვირუსის გენის მახასიათებლებზე. გენის დამუშავების ტექნოლოგიას, ანტირეტროვირუსული მკურნალობის მსგავსად, არ შეუძლია აივ-ის ელიმინაცია.

LASER ART სტრატეგიის საშუალებით კი, იმ უჯრედებში, სადაც ვირუსი ბუდობს, ფერხდება ვირუსის გამრავლება და ნარჩუნდება მინიმალურ დონეზე ხანგრძლივი დროის განმავლობაში. ხანგრძლივვადიანი მკურნალობა მას შემდეგ გახდა შესაძლებელი, რაც ანტირეტროვირუსულ თერაპიაში ქიმიური სტრუქტურა შეიცვალა. მოდიფიცირებული წამალი მოთავსებულია ნანოკრისტალებში, რომლებიც უზრუნველჰყოფენ მათ იმ ქსოვილებთან გადანაწილებას, სადაც აივ-ის ვირუსია დაბუდებული. ქსოვილებში დაბუდებული ნანოკრისტალები კვირების განმავლობაში უშვებენ წამალს აივ-ის განსადევნად.

“გვინდოდა გვენახა, LASER ART-ის თუ შეეძლო აივ-ის სუპრესია იმ ხნის განმავლობაში, რა დროც სჭირდება CRISPR-Cas9-ს დაინფიცირებული უჯრედებიდან გამოდევნოს აივ-ი”, – ამბობს პროფესორი ხალილი.

მკვლევრებმა ცდებისთვის გამოიყენეს სპეციალურად მომზადებული თაგვები, რათა გამოემუშავებინათ ადამიანის T-სებური უჯრედები, რომლებიც ითვისებენ აივ-ს. მას შემდეგ რაც ინფექცია განვითარდა, თაგვებს მკურნალობდნენ LASER ART-ით, შემდეგ CRISPR-Cas9 სტრატეგიით. მკურნალობის შემდეგ, აღმოჩნდა, რომ თაგვების მესამედში ვირუსი ელიმინირებული იყო.

“ვზეიმობთ იმ იდეას, რომ გვაქვს  აივ-ის ელიმინაციის შესაძლებლობა. 38 წლის მანძილზე ვსწავლობდით ამ დაავადებას”, – თქვა პროფესორმა ხალილიმ კვლევის შედეგების პრეზენტაციაზე, რომელიც ნებრასკის უნივერსიტეტში გაიმართა.

მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ მკურნალობის ეს მეთოდი წარმატებული იქნება ადამიანების მკურნალობისას.

კვლევა პირველად გამოქვეყნდა ჟურნალში  nature communications.